Battle Lines Drawn in Global Copyright Confrontation

Marcel Rosenbach và Gregor Peter Schmitz, Hiếu Tân dịch

http://www.spiegel.de/international/world/0,1518,811012,00.html

Kim Schmitz (bìa phải) và dồng bọn bị bắt hôm 20/1/2012

Ảnh: DPA

Mấy tuần gần đây đã xảy ra những cuộc vây bắt ngoạn mục và căng thẳng đang tăng lên giữa những người muốn gây khó khăn trong việc chia sẻ trên mạng các tài liệu có bản quyền và những người bảo vệ tự do Internet. Đạo luật gây tranh cãi ở Mỹ đã bị hoãn lại, nhưng cuộc chiến vẫn tiếp tục.

Vào khoảng 6:30 sáng bỗng có hai chiếc trực thăng cảnh sát lượn vòng trên đầu tòa lâu đài "Dotcom" (Chấm com) ở tây bắc Aucland, một bất động sản đắt nhất ở New Zealand. Vào lúc đó, chắc người chủ lâu đài đã phải biết rằng y sắp sửa phải chia tay với cuộc sống nhung lụa của mình, ít nhất trong một thời gian. Mặc dầu y tự giam mình trong một căn phòng an toàn với một khẩu súng, nhà đương cục cuối cùng đã tóm được Kim Chấm.com - cái tên mà hiện nay y tự xưng. Y còn được biết dưới những tên gọi Kim Tim Jim Vestor, Bs. Evil hay đơn giản là Kimble. Năm 1974, y sinh ra với tên gọi Kim Schmitz tại thành phố Kiel, miền bắc nước Đức.

Schmitz có lẽ là khuôn mặt có cá tính nhất trong "New Economy" của Đức, đã đi nửa vòng trái đất để trốn thoát tai tiếng của mình. Và, ít nhất theo quan điểm của mình, y cuối cùng đã đạt được thành công. Với những website như Megaupload và Megavideo, Schmitz đã xây dựng một đế chế Internet khổng lồ bắt đầu vào khoảng giữa những năm 1990. Đã có lúc Megaupload đứng thứ 13 trong số những website được truy cập nhiều nhất trên toàn thế giới.

Theo bản cáo trạng của Hoa Kỳ chống y, Schmitz và các cộng sự đã vơ được hơn 175 triệu $ (135 triệu €) từ các hoạt động của mình. Trong hơn hai năm, FBI đã điều tra Schmitz và các cộng sự của y, trong đó có Mathias O., Sven E. và Finn B., quốc tịch Đức, tất cả đã bị chính thức buộc tội.

Không phải ngẫu nhiên mà cuộc vây bắt diễn ra khi Dotcom và hai người Đức khác đang ở New Zealand. Germany không dẫn độ công dân của nó sang Hoa Kỳ, nhưng New Zealand hầu như sẽ dễ dàng chiều theo ý muốn của Mỹ. Các bị cáo đang được chờ đợi để đối mặt với những cáo buộc về việc thành lập một tổ chức tội phạm, những vụ vi phạm bản quyền nghiêm trọng và dính vào rửa tiền.

Vạch ra những trận tuyến

Megaupload, mà hiện nay chính quyền đã đóng cửa, dựa trên một cơ sở hạ tầng lưu trữ khổng lồ trên mạng. Những người sử dụng tải các file lên (upload) một nơi được gọi là "Filehoster" mà sau đó có thể mở cho những người khác sử dụng thông qua một đường link đến site này. Megaupload trở thành thành công toàn cầu như một thị trường lớn nhất về âm nhạc và phim ảnh. Thộng qua những đường link trên các site như kino.to, người sử dụng thường đến các website của Schmitz, tại đó những nội dung bất hợp pháp tuôn ra như suối hoặc được chào mời để tải xuống (download). Hệ thống này hoạt động giống như một thư viện đa phương tiện trên mạng, trong đó mọi thứ từ những phim bom tấn đến các e-book và trò chơi điện tử có thể kiếm được với vài cú click chuột - mà miễn phí. Trong khi đó Kim và đồng bọn kiếm hàng triệu bạc qua quảng cáo trên mạng.

Cuộc tấn công ngoạn mục nhất của chính quyền Mỹ cho đến hôm nay chống lại sự bùng nổ kinh doanh bất hợp pháp những nội dung được bảo hộ bản quyền diễn ra vào một thời điểm hết sức nhạy cảm. Những cuộc  bắt giữ được tiến hành trong cùng một tuần mà cuộc tranh cãi về luật bản quyền mới ở Mỹ lên đến cao trào. Trong nhiều tháng một nhóm vận động hành lang mạnh bao gồm các chính khách, các giám đốc điều hành Hollywood và các đại diện công nghiệp sản xuất âm nhạc đã cố gắng để hai luật mới được thông qua, SOPA ("Stop Online Piracy Act"- Đạo luật Ngăn chặn Sao chụp Bất hợp pháp Trên mạng) và PIPA ("Protect IP Act"- Đạo luật bảo vệ IP [Giao thức Liên mạng]), các đạo luật này tạo điều kiện dễ dàng khởi tố những kẻ sao chép dữ liệu bất hợp pháp giống như những kẻ đứng sau Megaupload.

Những người đề xuất các luật chống sao chép bất hợp pháp lập luận rằng những kẻ sao chép lậu đó đã làm thiệt hại cho thu nhập của các ngành này đến nhiều tỉ đô la. Nhưng, đối với những người phản đối các luật này, chính là tự do Internet bị lâm nguy. Ngoài những kẻ khổng lồ trên mạng như Wikipedia, Google và Facebook, chính là cộng đồng mạng đầu tiên tố cáo các đạo luật được đề xuất này là đánh dấu sự hé lộ bước đầu việc thể chế hóa kiểm duyệt Internet.

Ảnh: AFP  

Tuần trước, họ tổ chức một trong những chiến dịch biểu tình nổi bật nhất trong lịch sử Mạng Toàn Cầu (WWW-World Wide Web). Khoảng 115.000 website đi theo sự dẫn đầu của site dùng tiếng Anh chủ đạo là Wikipedia bằng cách tham gia vào cuộc bãi-công-một-ngày. Thay vì tiếp cận kiến thức, những người sử dụng site này chỉ thấy một trang đen ngòm. Những nhà cung cấp thương mại như Google đã tập hợp các nhà vẽ tranh minh họa ký tên kiến nghị chống lại kế hoạch này và cho đến nay đã có được 7 triệu người ủng hộ: nhà sáng lập Facebook Mark Zuckerberg post lên mạng nói rằng "các luật không nên được phép cản trở phát triển của Internet.

Đánh giá lại các quan điểm

Trong thực tế, một trong những việc mà SOPA VÀ PIPA có thể sẽ làm là buộc các nhà cung cấp Internet (IPS) có cơ sở ở Hoa Kỳ đóng vai trò phụ tá cảnh sát trưởng cho các nhà cầm quyền. Dưới luật này, bất kỳ người nào duy trì một website sẽ phải cam đoan rằng trong bất kỳ site nào mà họ link tới không có bất cá sự vi phạm bản quyền nào, bất kể chúng có cơ sở ở Hoa Kỳ hay không. Nếu những site đó vi phạm luật bản quyền, nhà cầm quyền Hoa Kỳ có thể buộc các IPS chặn đường truy cập đến các website vi phạm.

Nếu không có vấn đề làm cho cộng đồng Internet quốc tế nổi cơn thịnh nộ, thì chính những kế hoạch này sẽ chặn đường truy cập các website. Nhưng, nhờ có sự phản đối của họ, những thành viên Hạ và Thượng viện Hoa Kỳ vốn trước nay ủng hộ các đạo luật mới này lập tức nhận được thông điệp đó. "Nhờ có tất cả các cuộc điện thoại, các e-mail và tweet ấy" Thượng nghị sĩ bang Oregon Jeff Merkley mau mắn viết trên Twitter "Tôi sẽ phản đối #SOPA và #PIPA. Chúng ta không thể gây nguy hiểm cho một internet mở"

Quả thật, nhiều đại biểu dân cử của cả hai cánh nhanh chóng tách mình ra khỏi các kế hoạch này và, vào cuối tuần trước, đã xuất hiện một dự luật trước mắt có khả năng thành công. Nhà Trắng cũng tỏ ra thiếu nhiệt tình với các luật mới được đề xuất. Trong khi vẫn nói rằng cuộc chiến đấu chống lại việc sao chụp lậu trên mạng là quan trọng, các cố vấn của tổng thống Barack Obama cũng nhận xét rằng một Internet đổi mới là quan trọng hơn đối với tương lai của Hoa Kỳ, và bất kỳ qui định nào cũng "không được quấy nhiễu kiến trúc kỹ thuật của Internet."

Cái giá của sự Ngạo mạn

Những tin tức về cuộc tấn công chống Megaupload chỉ làm căng thẳng thêm một tâm trạng chung vốn đã căng thẳng. Tập đoàn hăckơ mang tên Những kẻ nặc danh ngay lập tức tấn công một số website, trong đó có website của Bộ Tư pháp Hoa Kỳ, FBI và các nhóm vận động hành lang quan trọng, khiến các site này tạm thời không truy cập được.

Tất nhiên, tất cả những chuyện này sẽ đến như sự an ủi ít ỏi đối với Schmitz, tay trùm Internet ngày xưa, Trong những bức ảnh đầu tiên chụp sau khi y bị bắt, trông y xanh xao và lo buồn, và do đó, khác hẳn với hồi tháng 12, khi trả lời mốt số câu hỏi của SPIEGEL nói rằng y đã đạt được mọi thứ mà y từng mơ ước, và nói thêm "Hãy để tôi yên." Bây giờ y được đại diện bởi một luật sư xuất sắc, ông này đã từng cãi cho tổng thống Clinton.

Bản luận tội 72 trang cho thấy FBI đã thâm nhập sâu vào một tổ chức mà nó mệnh danh là một "âm mưu khổng lồ." Bản luận tội này hết trang này đến trang khác mang những e-mail kết tội trải dài qua nhiều năm. Nếu tay trùm khổng lồ này bị kết án về tất cả các tội trạng được mô tả, y có thể sẽ phải đối mặt với nhiều chục năm ở tù.

Các cuộc lục soát tiến hành trong mấy tuần gần đây bởi các quan chức Đức cũng dẫn đến việc tịch thu các tài sản quan trọng. Văn phòng công tố ở Frankfurt chỉ xác nhận rằng Hoa Kỳ đã yêu cầu hỗ trợ. Ở New Zealand, nhà cầm quyền cũng tịch thu các vũ khí, tranh và nhiều xe hơi đắt tiền, trong đó có một Cadillac màu hồng, một Rolls-Royce Phantom và nhiều xe Mercedes sedan. Schmitz đã chọn một tấm biển cực kỳ ngạo mạn hoang tưởng cho một trong những chiếc ấy để gợi nhớ quê hương Đức của y: “Mafia.”

Christopher Sultan dịch từ tiếng Đức