Ồ, chưa bao giờ tôi thương những con chim như chiều nay.
Tôi muốn xây lên một nghĩa địa chim giữa thành phố…
(Phạm Công Thiện – Mặt trời không bao giờ có thực)
Ngày có chút nắng ấm chim bay về nhiều
tháng ba rồi gần hết mùa đông, tháng ba nhớ
Phạm Công Thiện, 8 tháng 3 này là hai năm
ngày Thiện mất ở Houston Texas, thời gian
ôi thời gian như tên bay, ôi chim bay về chiều nay
làm nhớ Phạm Công Thiện làm nhớ Ngọc Dũng
Ngọc Dũng tự tay đóng mấy chuồng chim để
ở các góc vườn, anh mất như vậy là mười ba năm
nay có lần tôi đến thăm chị thắp cây nhang cho anh
nhìn ra vườn sau mấy chuồng chim vẫn còn đó buồn hiu
chữ anh ghi và màu sơn phai nhòa: Phố Hiến - Hưng Yên [1]
Ma vie est triste la terre va au marché
Mon visage est triste comme l’oiseau qui ne respire plus
Ce fleuve cette vie tout éclate en poèmes
Une forêt de poèmes – et l’ Orient tait sa voix
Đời anh buồn trần gian đi chợ
Mặt anh buồn như chim không thở
Cả sông này cả đời này nứt vỡ thành thơ
Rừng thơ hiện Đông phương im tiếng [2]
Đọc tình cờ mấy câu thơ của Phạm Công Thiện
trong số báo Tribu [3] duy nhất của nhóm sinh viên
Đại học Toulouse- le- Mirail làm lúc Thiện về dạy
Thiện hay cùng la cà ra đó : Ici ta veste est encore sur une chaise
Ton paquet de Chesterfeld n’arrive pas à se finir [4]
Thiện đốt thuốc liên hồi (tiệm bán thuốc lá của Nguyễn ĐìnhThuần
ở Cali. nay có bán thuốc Chesterfeld không hay toàn Craven A)
Thiện thích tranh Paul Klee Thiện thần tượng Henri Miller
đã viết quyển sách về Henri Miller [5] trang đầu sách ghi :
tặng Vĩnh Ấn người bạn thân nhất đời tôi,
người đã cứu tôi sống, đã chia xẻ kinh nghiệm về Henri Miller
cùng chung với tôi vào những đêm trắng và những ngày xanh nhất
(ôi, xanh, xanh lá cây), những ngày đêm thơ mộng vào 1965-1966
và những ngày đêm hoài mộng vào tháng tám 1969 tại Paris và
Ville d’ Avray ở Sèvres.
Nhớ phim Les Dimanches de Ville d’ Avray với Cybèle
với nhà thờ con gà, nhớ nhà thờ con gà Đàlạt
Đàlạt của một thời tuổi trẻ hàn vi mộng mị và say đắm
tôi gặp Thiện trong một căn gác thượng đầy chim bay lạc vào
Thiện phải mở thật rộng cửa sổ để những con chim bay thoát
ra vòm trời cao rộng, ôi yêu biết mấy những câu thơ của Thiện:
tôi đi đông chìm
trời âm u thung lũng khô
nhiều mây chim bay không nổi [6]
lại nhớ Lê Uyên Phương những đêm ở quán Lục Huyền Cầm
tiếng đàn và sắc màu lúc đó sao mà phơi phới như Thiện nói
những ngày mà hoa quỳ rừng mọc vàng thành phố là những ngày
tôi xuất thần liên miên…
Như những đêm tôi cùng Sơn cùng Đỗ Long Vân cùng Thiệp
thức trắng trong căn nhà đường Hoa Hồng với bao nhiêu là xác
bao thuốc Bastos xanh với những ý tưởng bốc khói bay đi…
bây giờ tháng ba lại về tháng ba có chút nắng ấm
nhìn những cánh chim mà thương như tình bè bạn chia xa
người mất người còn sao nhớ tiếng chưởi thề dễ thương của Thiện
Merde pour moi / merde pour moi…
Virginia, 3 March 2013
Đinh Cường
[1] Anh ghi Hưng Yên để nhớ quê của anh nổi tiếng nhãn Hưng Yên
Ngọc Dũng (1931- 2000)
[2] Anh sẽ hiện – J’ apparaitrai (Tribu, p. 40-41)
[3] Tribu là tên một quán ăn ở Toulouse, lấy làm tựa đề số báo đặc biệt
về Phạm Công Thiện, 158 trang do Serge Pey chủ biên, xb dưới sự bảo trợ
của trung tâm văn hóa đại học Toulouse- le –Mirail
(cám ơn Đặng Tiến gởi tặng lại bản chính có lời ghi tặng của Phạm Công Thiện,
trước đó Phạm Văn Đỉnh ở Toulouse đã scan và gởi cho)
[4] Serge Pey “Quand on voit le Bouddha il faut le tuer” (Tribu, p. 8)
[5] Henri Miller – Phạm Hoàng xb, Saigon 1969
[6] Vĩnh Ấn- họa sĩ (1927-2008)- sinh ở Vỹ Dạ, Huế. Sang Pháp từ năm 1951
[7] Ngày Sanh Của Rắn - thơ Phạm Công Thiện, An Tiêm xb Saigon 1966
Trần Thi tái bản, California 1988
Đính kèm hình ảnh:
- Phạm công Thiện
mưc đen chì sáp trên giấy
đinhcường
- Phạm công Thiện
thời dạy Université de Toulouse- le- Mirail, 1984
- Thanh Tuệ- Bửu Ý- Vĩnh Ấn, Paris 1989
- Phạm công Thiện- collage Đinh Trường Chinh
Bìa tờ Tribu, số Phạm Công Thiện
158 trang khổ lớn , Serge Pey chủ biên
xuất bản với sự trợ giúp của đại học
Toulouse - le - Mirail, 1984
